భాగం – ఎ Part – A
(అప్రిచిత్ గద యంశముల విభాగం)
- ఈ విభాగంలో ఇవవబడిన ర ండు గదాయంశ్ములలో ఒకదానిని ఎంచుకొని సరియి ైన జవ్ాబులు రాయాల
తెలంగాణ పార్శ్వంలో జరిగిన ప్రజా ఉదయమాలు, రైతాంగ పోరాటాలు, సామాజిక, ఆర్థిక అణచివేతలు మరియు సాహితీవేత్తల రచనల మీద తీవ్ర ప్రభావం చూపాయి. ఇలాంటి నేపథ్యం నుండి కవిగా ఎదిగి, కథా రచయితగా మారిన బోయ జంగయ్య. బాల్యంలో త్రాగతి గది బయట ఉండి చదువుకున్నాడు. జంగయ్య ఆయన రచనలో ఆవేదన, కసి, ఆవేశం కనిపిస్తాయి. చీకటి చరిత్రలో పిడిఉం కనిపించని ఎంతో మంది జంగు సాహిత్యంలో పాత్రలుగా మనకు కనబడతారు. అందుకే జంగయ్యను “తెలంగాణ రావిశాసతి” అని పిలుచుకుంటారు. 1975లో జంగయ్య రాసిన ‘అమామ కుంటోణణి’ అనే కవిత సంచలనం సృష్టించింది. ‘అర్టి ఆవేదన’లో అర్టి చెట్టును ఓ మనిషిగా భావించి దాని ఆత్మఘోషను ప్రతీకాత్మకంగా చెప్పాడు. తన కథల్లో, నవలల్లో తెలంగాణ భాషను పాత్రలకు మాత్రమే వాడి, వాటిని ఉదాత్తంగా మలిచాడు. వందలాది కథలు, మూడు నవలలు రాశారు. ఆయన నవలలో పాఠకాదర్ణ పొందిన ‘జాత్ర’ అనే నవలను 1995లో మైసూరు విశ్వవిద్యాలయం విద్యార్థులకు ఉపన్యాసంగా ప్రవేశపెట్టింది. ‘ఎచిరిక’ కథా సంపుటానికి శ్రీశ్రీ సామరిక సవర్పకం లభించింది. తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం 2003లో గౌరవ డాక్టరేట్ తో సత్కరించింది. ఎలాంటి ముదర లేకుండా స్వతంత్రంగా, స్వవచిగా రచనలు చేసి నిలిచిన రచయిత అతడు. 2016 మే 7న నిష్రామంచిన జంగయ్య జీవితంపై సమగీచన రావాలి. సాహిత్యంలో ఆయన సావధన విసమవిషయంగా ఖరార్క కావాలి.
- అంబేదుర్ బాల్యంలో ఎకుడ ఉండి చదువుకునానర్క?
A) ఇంటిలో ఉండి
B) ఊరి బయట ఉండి
C) త్ర్గతి గది బయట ఉండి
D) గురుకులంలో ఉండి - బోయ జంగయ్య గారి రచనలలో ఎటటవంటి భావాలు కనిపిస్తాయి?
A) ఆనందం, సంతోషం
B) ఆవేదన, కసి, ఆవేశం
C) కర్కణ, విచారం
D) ఆగీహం, కోపం, దయ - పురాణం సుబరహమణయశర్మ జంగయ్యను ఏమని పిలిచేవారు?
A) తెలంగాణ పితామహ
B) తెలంగాణ శ్రీశ్రీ
C) తెలంగాణ రామశాసతి
D) తెలంగాణ రావిశాసతి - ‘ఎచిరిక’ కథా సంపుటానికి ఏ పురస్కారం లభించింది?
A) కేంద్రమంత్రి సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు
B) శ్రీశ్రీ సామరిక సవర్పకం
C) దాదాసాహెబ్ ఫాలే అవార్డు
D) పేవన్నన్ - తన నవలలోని పాత్రలలో జంగయ్య గారు ఏ భాషను వాడారు?
A) హిందీ భాష
B) తెలంగాణ భాష
C) రాయలసీమ భాష
D) కోసాంధ్ర భాష
Answers:
- C) త్ర్గతి గది బయట ఉండి
- B) ఆవేదన, కసి, ఆవేశం
- D) తెలంగాణ రావిశాసతి
- B) శ్రీశ్రీ సామరిక సవర్పకం
- B) తెలంగాణ భాష
తెలంగాణ పార్శ్వంలో జరిగిన ప్రజా ఉదయమాలు, రైతాంగ పోరాటాలు, సామాజిక, ఆర్థిక అణచివేతలు మరియు సాహితీవేత్తల రచనల మీద తీవ్ర ప్రభావం చూపాయి. ఇలాంటి నేపథ్యం నుండి కవిగా ఎదిగి, కథా రచయితగా మారిన బోయ జంగయ్య. బాల్యంలో త్రాగతి గది బయట ఉండి చదువుకున్నాడు. జంగయ్య ఆయన రచనలో ఆవేదన, కసి, ఆవేశం కనిపిస్తాయి. చీకటి చరిత్రలో పిడిఉం కనిపించని ఎంతో మంది జంగు సాహిత్యంలో పాత్రలుగా మనకు కనబడతారు. అందుకే జంగయ్యను “తెలంగాణ రావిశాసతి” అని పిలుచుకుంటారు. 1975లో జంగయ్య రాసిన ‘అమామ కుంటోణణి’ అనే కవిత సంచలనం సృష్టించింది. ‘అర్టి ఆవేదన’లో అర్టి చెట్టును ఓ మనిషిగా భావించి దాని ఆత్మఘోషను ప్రతీకాత్మకంగా చెప్పాడు. తన కథల్లో, నవలల్లో తెలంగాణ భాషను పాత్రలకు మాత్రమే వాడి, వాటిని ఉదాత్తంగా మలిచాడు. వందలాది కథలు, మూడు నవలలు రాశారు. ఆయన నవలలో పాఠకాదర్ణ పొందిన ‘జాత్ర’ అనే నవలను 1995లో మైసూరు విశ్వవిద్యాలయం విద్యార్థులకు ఉపన్యాసంగా ప్రవేశపెట్టింది. ‘ఎచిరిక’ కథా సంపుటానికి శ్రీశ్రీ సామరిక సవర్పకం లభించింది. తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం 2003లో గౌరవ డాక్టరేట్ తో సత్కరించింది. ఎలాంటి ముదర లేకుండా స్వతంత్రంగా, స్వవచిగా రచనలు చేసి నిలిచిన రచయిత అతడు. 2016 మే 7న నిష్రామంచిన జంగయ్య జీవితంపై సమగీచన రావాలి. సాహిత్యంలో ఆయన సావధన విసమవిషయంగా ఖరార్క కావాలి.
- అంబేదుర్ బాల్యంలో ఎకుడ ఉండి చదువుకునానర్క?
A) ఇంటిలో ఉండి
B) ఊరి బయట ఉండి
C) త్ర్గతి గది బయట ఉండి
D) గురుకులంలో ఉండి - బోయ జంగయ్య గారి రచనలలో ఎటటవంటి భావాలు కనిపిస్తాయి?
A) ఆనందం, సంతోషం
B) ఆవేదన, కసి, ఆవేశం
C) కర్కణ, విచారం
D) ఆగీహం, కోపం, దయ - పురాణం సుబరహమణయశర్మ జంగయ్యను ఏమని పిలిచేవారు?
A) తెలంగాణ పితామహ
B) తెలంగాణ శ్రీశ్రీ
C) తెలంగాణ రామశాసతి
D) తెలంగాణ రావిశాసతి - ‘ఎచిరిక’ కథా సంపుటానికి ఏ పురస్కారం లభించింది?
A) కేంద్రమంత్రి సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు
B) శ్రీశ్రీ సామరిక సవర్పకం
C) దాదాసాహెబ్ ఫాలే అవార్డు
D) పేవన్నన్ - తన నవలలోని పాత్రలలో జంగయ్య గారు ఏ భాషను వాడారు?
A) హిందీ భాష
B) తెలంగాణ భాష
C) రాయలసీమ భాష
D) కోసాంధ్ర భాష
Answers:
- C) త్ర్గతి గది బయట ఉండి
- B) ఆవేదన, కసి, ఆవేశం
- D) తెలంగాణ రావిశాసతి
- B) శ్రీశ్రీ సామరిక సవర్పకం
- B) తెలంగాణ భాష
మానవ జీవితంలో దైవం ఇచ్చిన వరం. సృష్టిలో అనేక జీవరాశులకు లేని ఎన్ని ప్రతీయకతలు, లక్షణాలు మనిషికి ఉండటమే అందుకు కారణం. అలాంటి మానవ జీవితంలో ఎదురయ్యే ప్రతి దశ, ఘటనం కీలకమైనవి. వాటిని మానవుడు ధర్మబద్ధంగా, ఆదర్శవంతంగా తీర్చిదిద్దుకుంటూ జీవించాలి. బాల్యం, కౌమారం, యౌవనం, వృద్ధాప్యం అనేవి మానవ జీవితంలో వివిధ దశలు. వివేకవంతులు ప్రతి దశలోని సంఘటనలను తగిన విధంగా మలచుకొని ధర్మబద్ధంగా గడుపుతారు. తల్లి గర్భంలో ఉన్నప్పుడు నారాయణుడు ద్వారపాలను నేర్చుకుని, శివశక్తి భక్తిగా ఈ భూమిపై వచ్చాడు. భక్తికి మంచిన మార్గం మరొకటి లేదని చాటాడు. అవతారం ప్రఖ్యాతమైన శ్రీరాముడు బాల్యంలో చందమామ కోసం ఏడవడం, దానిని అందులో చూసి మురిసిపోవడం, చిన్న కృష్ణుడు గోపాలకుల మధ్య గడిపిన బాల్యం, చేసిన అలోరి చెయ్యడానికి, అందరూ మనసు గడిపి, చేయడంలో, బాల్యం పూర్తి చేస్తాడు. యౌవనంలో, సాధన మార్గంలో ముందుకు వెళ్ళాలి.
VI. గృహసౌష్థవం లో దేనికి అవకాశాలు ఉన్నాయి?
A) సంతోషానికి
B) భక్తికి
C) సవ్యకు
D) సంరక్షణకు
VII. ధురోధనుడికి ఎవరిపై అసూయ కలిగింది?
A) భీముడు
B) శ్రీకృష్ణుడు
C) శ్రీరాముడు
D) ప్రహ్లోదుడు
VIII. గృహసౌష్థవంలో ఎవరిని ప్రపంచానికి అందించాలి?
A) సౌభాగ్యాన్ని
B) ఆస్రితులను
C) సత్సంకల్పాన్ని
D) మోక్షమార్గాన్ని
IX. దైవమిచ్చిన వరం ఏమిటి?
A) గృహసౌష్థవ జీవితం
B) బాలయ జీవితం
C) కౌమార జీవితం
D) మానవ జీవితము
X. కురుక్షేత్రంలో అర్జునుడు అజేయుడిగా నిలబడడానికి కారణం?
A) గురు భక్తి
B) విద్యపై శ్రద్ధ
C) కష్టపడి తత్వం
D) పవనప్రభవం
Answers:
VI. D) సంరక్షణకు
VII. A) భీముడు
VIII. C) సత్సంకల్పాన్ని
IX. D) మానవ జీవితము
X. C) కష్టపడి తత్వం
( ప్రిచిత్ ప్ద్య మరియు గద యంశ విభాగము )
- a) ఇందులో ముందుగా ప్దయభాగం నుండి ప్దాయంశ్ము ఉంటటంది ప్దయమును చదివి,
సర ైన సమాధానాలను రాయాలి.
కోకిలా! ఓ కోకిలా
నన్ను ఇల్లు లేదు, వాకిలి లేదు,
బర్కవు బాధ్యతలశలే లేవు
నాలాగా బసు కోసం
-ఎదుర్క చూడాలి తనకంటే లేదు.
ఆకులలములు మేసుకొంటూ,
హ్లయిగా ఆడుకొంటూ పాడుకొంటూ,
ఆకాశంలో విహరించేరాగాల దొర్సానివి
చార్ మనార్ కొముమ మీద వాలుతావు
“నౌబత్ ఫ్లడ్” రొముమ మీద కాలూనుతావు
మత్ విదేవషాలు రకతం చిందేచోట
సరిగమల రాగర్కితమలార్ బో సాత వు
I. కోకిల దేని కోసం ఎదురు చూడదు?
A) బసు
B) చార్ మనార్
C) నౌబత్ ఫ్లడ్
D) అన్నన త్పు
II. కోకిల దేని పై వాలుతుంది?
A) బసు
B) నౌబత్ ఫ్లడ్
C) చార్ మనార్
D) అన్నన త్పు
Answers:
I. A) బసు
II. C) చార్ మనార్
III. ఈ ప్దయములో ఎవరు ఎవరికీ మాటాడుతుంటారు?
A) కవి పాఠకునితో
B) కవి కోకిలతో
C) కవి మరొక కవితో
D) కవి తన ఊహలతో
IV. కోకిల దేనిపై కాలూనుతుంటుంది?
A) బసు
B) చార్ మనార్
C) నౌబత్ ఫ్లడ్
D) అన్నన త్పు
V. ఈ ప్ద్యం యొక్క రచయిత ఎవరు?
A) తికున
B) మోత్ కూరి
C) సిదిప్
D) కనప్రిత రామచందర్ చార్కయలు
Answers:
III. B) కవి కోకిలతో
IV. B) చార్ మనార్
V. D) కనప్రిత రామచందర్ చార్కయలు
సుందర్ హృదయాలే సృజనాత్మకతా నిలయాలు.
సృజనాత్మకత సుందర్ హృదయాల నుండి ప్రభవిస్తుంది. అది దేశంలో ఎక్కడినుండెైనా, ఏ మూలనుండెైనా తలెత్తగలదు. అది ఒక జాలరి ఓడ నుండి, లేదా రైతు గుడిసె నుండి, లేదా గొల్లప్లే నుండి, లేదా పశువుల కొట్టడం నుండి, లేదా త్రిగతి గదుల నుండి, లేబరేటరీల నుండి, పారిశుద్ధ్య వాడల నుండి, లేదా పరిశోధనా నిలయాల నుండి ప్రారంభం కావచ్చు. సృజనాత్మకతకు చాలా పారాశాలునానయి. అవి నూతన ఆవిష్కరణలు కావచ్చు. నవీన ప్రయోగాలు కావచ్చు. లేదా ఉన్న వాటినే కొత్తగా తెలుసుకోవడం కావచ్చు. ఉన్నత భావాలను తిరిగి అనువర్తించటం దారా గాన్న, జత్పర్చడం దారా గాన్న, లేదా మార్పు దారా గాన్న కొత్త విషయాలు కనుకోవడం సామర్థ్యం, సంభావించగలిగే సామర్థ్యాలను మనం సృజనాత్మకత అంటాము. సృజనాత్మకత ఒక వైఖరి. అది కొత్తదనానిని, మార్పును అంగీకరించగలగడం. భావాలలోను, సంభావ్యతలతోను కీడించగలిగే మనఃసితి జీవన దృకాచంలో సార్లు, మంగళప్రదమైన ప్రతిదాన్నీ ఆనందించు, దానిని మరింత మంగళతరం చేయగలిగే అవకాశాల కోసం తలపెట్టడం. సృజనాత్మకత అంటే కష్టంతో పనిచేయడం. మన భావాలను, మనకు లభించే ప్రతీ విషయం యొక్క ప్రాథమికమైన మార్కను కిమేపీ మార్చుకుంటూ, మరింత ప్రగతి చేయడానికి మనముదిగా పురోగమించగలగడం. సృజనాత్మకత ముఖ్య లక్షణం ఇది. దేనైనా అందరూ చూసుతూనే, కానీ ఆ చూసిన దాని గురించి తక్కువ వారం కంటే భిన్నంగా ఆలోచించడం. మానవుడి మేధాకు మాత్రమే లభించే అదివతీయ బహుమానం. మన జీవితం ఒడిదుడుకులకైనా లోనుకానివవండి, ఆలోచించడం మన అత్యంత విలువైన ఆసక్తి అని మనం గుర్తించాలి. ఆలోచించడమే ప్రగతి. ఆలోచించ లేకపోతే, వయకుత లిన సంస్కృతిని దేశానికి తొలగించి వేస్తుంది. ఆలోచించడం కార్యాలకు దారితీస్తుంది. కేవలం ఆలోచన మాత్రమే నిష్ఫలంగా, నిర్లక్షంగా, కార్యశ్రమ విజయాన్ని సౌభాగ్యాన్ని కొని తెస్తుంది.
I. సుందర్ హృదయాల నుండి ఏమి ప్రభవిస్తుంది?
A) అభయసనం
B) ఆలోచన
C) సృజనాత్మకత
D) ఏవీ కాదు
II. సృజనాత్మకత అనేది –
A) కొత్త దానాన్ని అంగీకరించడం
B) కొత్తదనాన్నీ అంగీకరించకపోవడం
C) పెయివని యు
D) పెయివ్వీ కాదు
III. మన అత్యంత విలువైన ఆసక్తి ఏది?
A) కొత్త దానాన్ని అంగీకరించడం
B) కొత్తదనాన్నీ అంగీకరించకపోవడం
C) ఆలోచించడం
D) పెయివని యు సరియైనవి
IV. ఏది సౌభాగ్యాన్ని కొని తెస్తుంది?
A) కేవలం ఆలోచన మాత్రమే
B) కార్యశ్రామ విజయం
C) ఆలోచించడం
D) పెయివని యు సరియైనవి
V. ఈ గద్యం ఏ పాఠ్యభాగంలోనిది?
A) మత్రలాభం
B) తెలంగాణ సాహితీ వికాసం
C) గోల్ండ్ మధుర సమృత్లు
D) సృజన శక్తి
Answers:
I. C) సృజనాత్మకత
II. A) కొత్త దానాన్ని అంగీకరించడం
III. C) ఆలోచించడం
IV. B) కార్యశ్రామ విజయం
V. D) సృజన శక్తి
PART-B (వాయకర్ణ విభాగం)
3. a) అలంకార్ం
ఈ కింది అలంకార సంబంధిత ప్రశ్నలు చదివి, అంగీకరించి, దాని దిగువ ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులు రాయండి. ఇందులో మొత్తం ఏడు ప్రశ్నలు ఉంటాయి. అయిదు ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయాలి.
5×1=5
I. “సంగీతం అమృతం వలె మధురంగా ఉన్నది” – అనున వాక్యం లో గల అలంకారం ఏమిటీ?
A) ఉపమా
B) రూపక
C) అతిశయోక్తి
D) అర్థాన్త్రనాయస
II. “మా పాఠశాల భవనం ఆకాశాన్నింటి అంటటు ఉంది” – ఈ వాక్యము లో గల అలంకారం ఏమిటీ?
A) ఉత్తేజం
B) శ్లోష
C) అతిశయోక్తి
D) అర్థాన్త్రనాయస
III. “సమాన ధర్మం” అనగా ఏమిటి?
A) వరించదలచిన విషయము
B) పోలిక కోసం ఎంచుకున్న విషయము
C) ఉపమేయం లోనూ, ఉప్మానంలోనూ సమానంగా ఉన్న లక్షణం లేక ధర్మం
D) ఉప్మానము కు ఉపమేయము కు ఉన్న పోలికను తెలియపరచే పదము
IV. “ఉప్మేయము” అనగా ఏమిటి?
A) వరించబడే వస్తువు
B) పోలిక కోసం తీసుకున్న ప్రసిద్ధి వస్తువు
C) సామాన్యమైన, పోలికను తెలియపరచే పదాలు
D) ఉపమేయం లోనూ, ఉప్మానంలోనూ సమానంగా ఉన్న లక్షణం లేక ధర్మం
V. “ఉన్న దాని కన్నా ఎక్కువ చేసి చెప్పవా?” అలంకారం ఏమిటీ?
A) ఉపమా
B) శ్లోష
C) అతిశయోక్తి
D) అర్థాన్త్రనాయస
VI. “శ్రీరాముడు ఒక బాణం తో ఏడు మదీచేతోను పడగొట్టాడు. మహత్తు మాలకు సాధ్యం కానిది లేదు కదా!” – ఈ వాక్యం లో విశ్లేషణ తెలపండి.
A) శ్రీరాముడు ఒక బాణం తో ఏడు మధీచేతోను పడగొట్టాడు.
B) మహత్తు మాలకు సాధ్యం కానిది లేదు కదా.
C) రెండు వాక్యాలలో విశ్లేషణ ఉంది
D) రెండు వాక్యాలలో విశ్లేషణ లేదు
VII. శ్లోషాలంకార లక్షణం తెలపండి.
A) అనేక అర్ధాలకు ఆశయమై ఉంది శ్లోషాలంకారం
B) ధర్మ సమయానికి బట్టి ఉపమేయాన్ని ఉప్మానంగా ఊహించడం శ్లోషా
C) ఉప్మాన, ఉప్మేయాలకు సాదృశ్యం చెప్పడం శ్లోష
D) అన్నీ సరైనవి
Answers:
I. A) ఉపమా
II. C) అతిశయోక్తి
III. C) ఉపమేయం లోనూ, ఉప్మానంలోనూ సమానంగా ఉన్న లక్షణం లేక ధర్మం
IV. B) పోలిక కోసం తీసుకున్న ప్రసిద్ధి వస్తువు
V. C) అతిశయోక్తి
VI. C) రెండు వాక్యాలలో విశ్లేషణ ఉంది
VII. C) ఉప్మాన, ఉప్మేయాలకు సాదృశ్యం చెప్పడం శ్లోష
5×1=5
ఈ కింది ఛందసుకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు చదివి, అంగీకరించి, దాని దిగువ ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులు రాయండి. ఇందులో మొత్తం ఏడు ప్రశ్నలు ఉంటాయి. ఐదు ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయాలి.
I. “పై ప్దయపాదము నందు గణములేవి?”
A) మ స జ స త్ త్ గ
B) హ భ భ హ న
C) స భ ర్ న మ య వ
D) హ న న ర్ న గ
II. “పై ప్దయ పాదము ఏ ఛందసు లక్షణానిన కలిగి ఉన్నది?”
A) మతేతభం
B) శారువడం
C) తేటగీతి
D) ఆటవలది
III. “పై ప్దయపాదము నందు యతి సాు నం ఎననన అక్షర్ం లో కలదు?”
A) 10వ అక్షర్ం
B) 13వ అక్షర్ం
C) 14వ అక్షర్ం
D) 11వ అక్షర్ం
IV. “సీస ప్దయంలో ప్రతి పాదంలో ఎనిన గణాలు ఉంటాయి?”
A) 4
B) 8
C) 6
D) 12
V. “మూడూ సూర్య గణాలు రుండు ఇందరగణాలు ఐదు సూర్య గణాలు కలిగిన ప్దయ లక్షణం ఏమటి?”
A) తేటగీతి
B) ఆటవలది
C) సీస ప్దయము
D) శారువడం
VI. “తేటగీతిలో గణాలు తెలపండి?”
A) ప్రతిపాదంలో గ భ జ స న ల అను గణములు ఉంటాయి.
B) ప్రతి పాదానికి ఒక సూర్య గణము రుండు, ఇందరగణాలు రుండు సూర్య గణాలు ఉంటాయి.
C) ప్రతిపాదంలో న జ భ జ జ ర్ అను గణాలు ఉంటాయి.
D) అన్ని సమాధానాలు సరి అయినవి.
VII. “ఆటవలదిలో పార స ఎననన అక్షర్ం?”
A) 10వ అక్షర్ం
B) 12వ అక్షర్ం
C) పార స ఉండదు
D) అన్ని సరి అయినవి
Answers:
I. D) హ న న ర్ న గ
II. C) తేటగీతి
III. D) 11వ అక్షర్ం
IV. C) 6
V. C) సీస ప్దయము
VI. D) అన్ని సమాధానాలు సరి అయినవి
VII. B) 12వ అక్షర్ం
భాగం – సి (PART – C)
(ప్రధాన వాచకం)
- A. పద్యభాగం
ప్రశ్న: కింద ఇచ్చిన రెండు పద్యాల్లో ఒకదానికి ప్రతి పదార్ధం రాయండి.
పద్యము:
భర్త్కులంబు ధ్ర్మమును బాడియు సత్యము బొ త్ త బేంప్ునుం
గర్కణయు గలిగ యుండు ననగా నుతి గననది; యందు సదుగ ణో
త్తర్కలర్క న్నవు న్న యను గు దముమడు న్న ; త్నయుల్ యశోధ్ుర్ం
ధ్ర్ శుభ శ్రలు; రీ సుచరిత్ కీమ మప్ుాడు దప్ానేటికిన్!
సమాధానం:
ఈ పద్యంలో “ధర్మం” మరియు “సత్యం” ని మహత్తరమైన గుణాలుగా ప్రస్తావించబడింది. ఇది సామాన్య జీవితంలో ధర్మం మరియు సత్యం యొక్క ప్రాముఖ్యతను అంగీకరించి, వాటి పట్ల మనం ఎలా ఆచరించాలో వివరించడం.
ఈ పద్యంలోని ఆలంకారాలు:
- ఉపమా (Simile): ధర్మం మరియు సత్యం యొక్క సరిపోల్చడం లేదా విభిన్న విషయాలను పోల్చడం.
- అతి శోక్తి (Hyperbole): సత్యం మరియు ధర్మం యొక్క గొప్పతనం మరియు విశాలతను చెప్పడం.
- ఆనందం (Happiness): సత్యం మరియు ధర్మం యొక్క అనుకూలతలు జీవితాన్ని శుభాలుగా మారుస్తాయి.
పద్యము యొక్క సారాంశం:
ఈ పద్యంలో ధర్మం (రighteousness) మరియు సత్యం (truth) అనేవి అత్యంత విలువైనవి మరియు అవి జీవితంలో మనం తీసుకోవాల్సిన మార్గాలను సూచిస్తాయి. ఈ పద్యం సత్యం మరియు ధర్మం లో జీవించడమనే సిద్ధాంతాన్ని వర్ణిస్తోంది, ఇది ఎక్కడనుంచి వచ్చినా, ఎటువంటి పరిస్థితులలో ఉన్నా, ఇది జీవితాన్ని శుభం, శాంతిని తీసుకురావడమే లక్ష్యంగా ఉంచుతుంది.
అలంకారాలు:
- ఉపమా: ధర్మం మరియు సత్యం యొక్క గొప్పతనాన్ని ఇతర అంశాలతో పోల్చడం.
- అతి శోక్తి (Hyperbole): పద్యంలో సత్యం మరియు ధర్మం గురించి చేసిన బహుమతులు మరియు బీరతలు.
సారాంశం:
ఈ పద్యం మనకు జీవితం లో ధర్మం మరియు సత్యం అనేవి ఎన్ని కష్టాలు ఉన్నా పాటించాల్సిన మార్గాలని చెప్పడంతో పాటు, అవి మన జీవితంలో సంతోషం, శాంతిని ఎలా తీసుకువచ్చేంది అన్న విషయాన్ని తెలియజేస్తుంది.
(లేదా)
సార్పు ధర్మం విమల సత్యము
బాప్ముచేత్ బొ ంకుచేుఁ
బార్ము బొ ం దలేక చెడుఁ బాఱినదెైన
యవసు దక్షు లె వ్ావర్ లుపవక్ష
సవసి ర్ది వ్ార్ల చేటగు గాని ధర్మని
సాత ర్క మయుయ సత్యశుభ దాయక మయుయను
దెైవ ముండెడున్.
సమాధానం:
ఈ పద్యంలో “సత్యం” మరియు “ధర్మం” యొక్క ప్రాముఖ్యతను విశదీకరించడం జరిగింది. ధర్మం అంటే సత్యాన్ని పాటించడం, దానిని సమాజంలో స్థిరపరచడం మరియు పసిడి బిండి కోల్పోయిన స్థితిలో కూడా సత్యాన్ని ప్రదర్శించడం అన్నది.
అలంకారాలు:
- ఉపమా (Simile): “ధర్మం” ని “విమల సత్యం”గా పోల్చడం, ఇది ప్రతిభావంతమైన ఒక మార్గదర్శి అని చెప్పడం.
- అతిశయోక్తి (Hyperbole): సత్యం యొక్క పవిత్రతను అత్యంత స్థాయికి తీసుకెళ్ళడం.
- నిరూపణ (Illustration): దైవ శక్తి లేకుండా ఒక మనిషి ధర్మాన్ని నిర్వహించడం అసాధ్యం అవుతుంది.
- ప్రతిబింబం (Reflection): ఈ పద్యం సత్యం మరియు ధర్మం గురించి లోతైన ఆలోచనను అందిస్తుంది.
సారాంశం:
ఈ పద్యం ధర్మం మరియు సత్యం యొక్క పరి‌పూర్ణతను మరియు అవి దైవశక్తుల నుండి అభిషేకించబడిన మార్గాలను ఎలానో ప్రతిబింబిస్తుంది. ధర్మం అనేది అక్షయమైన, శుద్ధమైన సత్యం – దానిని పాటించడం వల్ల మనం జీవితంలో ఉన్నత స్థాయికి చేరుకుంటాము.
నిర్ణయం:
ధర్మం అనేది కేవలం ఒక జీవన విధానమే కాక, అది మనసుకు శాంతిని, సమాజానికి ఆత్మవిశ్వాసాన్ని ఇచ్చే మార్గం.
PART – C (ప్రధాన వాచకం)
A. ప్ద్యభాగం
a) “భగీర్థ్ ప్రయత్నం” పాఠయ భాగ సారాంశం:
భగీర్థుడు, మహాభారతంలో ప్రముఖ పాత్ర అయిన వ్యక్తి. గంగా నదిని భూమిపై ప్రవహింపజేయడం కోసం భగీర్థుడు చేసిన అద్భుత ప్రయత్నం ఈ పాఠంలో వివరించబడింది. గంగా నది స్వర్గ నుండి భూమికి వచ్చేలా చేయడం కోసం భగీర్థుడు గంగానదిని ప్రతిష్ఠించి, శివుడు గంగానదిని తన జటాలలో అంగీకరించాడు. తద్వారా గంగానది భూమిపై ప్రవహించింది. భగీర్థుడు తన కంటి ముందు చేసిన ఈ ప్రయాసల ద్వారా గంగానదిని ప్రజలకు చేరవేయడంలో విజయవంతుడయ్యాడు. ఈ దానిని తను చేసిన కష్టం, కృషి మరియు భక్తి ద్వారా సాధించాడు.
II. గంగా ప్రవాహం ఎలా కొనసాగిందో తెలపండి:
గంగానది స్వర్గం నుంచి భూమికి ప్రవహించేందుకు పెద్ద కష్టం ఎదురైంది. గంగాను భూమిపై ప్రవహింపజేయడానికి భగీర్థుడు శివుడి సహాయం తీసుకున్నాడు. శివుడు గంగాను తన జటాలలో అంగీకరించి, ఆమెను భూమికి ప్రవహింపజేయాలని అనుమతించారు. గంగానది భూమి మీదికి వచ్చేసరికి, శివుని జటాలలో నుంచి మృదువుగా ప్రయాణించేందుకు మార్గం కలిగింది. ఈ విధంగా గంగానది భూమిపై ప్రవహించేది.
C. కింద ఇవవబడిన అయిదు ప్రశ్నల నుండి మూడింటికి ఒకే వ్ాక్యంలో సమాధానములను రాయండి.
I. కనప్రితకి ఉనన బిర్కదు ఏమటి? ఉత్తరం: కనప్రితకి ఉన్న బిర్కదు అనేది ప్రతిభను అంగీకరించడం.
II. కోకిల ఎలాంటి ఉతేతజానిన ఇసుతుంది? ఉత్తరం: కోకిల జ్ఞానం, మేధస్సు మరియు గొప్ప గానం కలిగిన పక్షి.
III. ప్రతిభకు ఏది ఉండదు? ఉత్తరం: ప్రతిభకు కసింతలు ఉండవు.
IV. ధ్వళ్ పారావత్మంటే ఏమటి? ఉత్తరం: ధ్వళ్ పారావత్మం అనేది శుద్ధమైన ఆత్మ లేదా శ్రేష్ఠమైన మనసు.
V. కోకిలకు వ్లకు ఏది? ఉత్తరం: కోకిల వి హాయి నేర్పును.
B. గద్యభాగం
a) కింద ఇవవబడిన నాలుగు ప్రశ్నల నుండి రెండింటికి వంద పదాలలో సమాధానములను రాయండి.
I. కాకి మృగానిని రక్షించిన విధిని తెలియచేయండి? ఉత్తరం: కాకి, తన పిల్లలను కాపాడుకోవడానికి గోచిన మృగాన్ని పొగడింది. ఆమె పిల్లలను కాపాడటానికి, తన జ్ఞానం, అభిమానం మరియు త్యాగంతో, మృగాన్ని కాపాడుతుంది.
II. తెలంగాణ తెలుగు భాషాభివృద్ధికి గల కారణాలు వివరించండి. ఉత్తరం: తెలంగాణ తెలుగు భాష అభివృద్ధికి అనేక కారణాలున్నాయి. ప్రత్యేకంగా, తెలంగాణ ప్రాంతంలో తెలుగు భాషను అంగీకరించడం, సాహిత్య సమాజం పెరుగుతూ ఉండటం, విద్యాసంస్థలు ఆధునిక పద్ధతులలో అభివృద్ధి చెందడం, భాషా విజ్ఞానాన్ని ప్రేరేపించే రచయితలు, కవులు, రచనలు పెరుగుతున్నాయి. ఇవన్నీ భాషాభివృద్ధికి ముఖ్యకారణాలు.
III. కొమరాంజి లక్షమణరావు సాహిత్య సేవలను తెలపండి. ఉత్తరం: కొమరాంజి లక్షమణరావు తెలుగు సాహిత్యంలో విలక్షణమైన రచయిత. ఆయన రచనలు ప్రజలకు ఎంతో ఆదర్శప్రాయమైనవి. ఇతను కవిత్వం, కథలు, వ్యాసాలు రాశాడు. అతని రచనలు సామాజిక చైతన్యాన్ని ప్రేరేపించాయి.
IV. సృజనాత్మకత గురించి రచయిత అభిప్రాయం తెలపండి. ఉత్తరం: సృజనాత్మకత అనేది కొత్త ఆలోచనలు, కొత్త విధానాలు మరియు అనేక రీతులలో ప్రదర్శించబడే మనోభావం. రచయితలు సృజనాత్మకతను తమ రచనల్లో చూపిస్తారు. ఇది సమాజానికి కొత్త దారులను చూపిస్తుంది.
V. తిరకా రంగానికి సర్వదా ప్రతాపరాజు గార్క అందించిన సేవలను వివరించండి. ఉత్తరం: తిరకా రంగానికి సర్వదా ప్రతాపరాజు గారు ఎంతో కృషి చేశారు. ఆయన భాష, సాహిత్యం, సంస్కృతి, సమాజ సేవలను ప్రేరేపించారు. ఆయన చరిత్ర రాయడంలో ప్రతిభ చూపించారు.
b) కింద ఇవవబడిన నాలుగు ప్రశ్నల నుండి మూడు ప్రశ్నలకు ఒక వాక్యంలో సమాధానాలను రాయండి.
- ఎ.పి.జి. అబ్దుల్ కలాం పూరిత పవర్క్ ఏమటి? సమాధానం: డాక్టర్ ఎ.పి.జి. అబ్దుల్ కలాం పూరిత పనులు దేశం కోసం చేసిన అద్భుత కృషి మరియు శాస్త్రీయ పరిశోధనలను సూచిస్తాయి, ముఖ్యంగా భారతదేశపు అణు మరియు ఉపగ్రహ విభాగంలో.
- సృజనాత్మకత దేనికి దారి తీస్తుంది? సమాధానం: సృజనాత్మకత, నూతన ఆవిష్కరణలు, విభిన్న దృక్కోణాలు మరియు సమస్యల పరిష్కారాలకు దారి తీస్తుంది.
- ‘వింగ్స్ ఆఫ్ ఫైర్’ పుస్తక రచయిత ఎవరు? సమాధానం: ‘వింగ్స్ ఆఫ్ ఫైర్’ పుస్తక రచయిత డాక్టర్ ఎ.పి.జి. అబ్దుల్ కలాం.
- ‘సృజనాత్మకత.’ ఎక్కడి నుండి ప్రభవిస్తుంది? సమాధానం: సృజనాత్మకత మనస్సు మరియు అనుభవాల నుండి ప్రభవిస్తుంది.
C) ఉపవాచకం – యాత్రా రచన
కింద ఇవ్వబడిన రెండు ప్రశ్నల నుండి ఒకదానికి నూట ఇరవై పదాలలో సమాధానం రాయండి.
- ముద్ర రామకృష్ణయ్య గారి ప్రథమ విదేశయాత్ర సన్నివేశాలు వివరించండి. సమాధానం: ముద్ర రామకృష్ణయ్య గారు తన ప్రథమ విదేశయాత్రలో స్వతంత్ర సమరయోధులుగా అనేక దేశాలను సందర్శించారు. ఆయన పాకిస్తాన్, ఇంగ్లాండ్, రష్యా వంటి దేశాలకు వెళ్లి, అవి అక్కడి సంస్కృతి, రాజకీయ వ్యవస్థలను గమనించారు. ఆయన తన అనుభవాలను వివిధ సాహిత్య రచనల ద్వారా మనకు అందించారు. ఆయన ప్రథమ విదేశయాత్రలో సాహిత్యం, పౌరహక్కులు, సామాజిక న్యాయం తదితర అంశాలపై కూడా చర్చించారు.
- రచయిత డబల్ సమసయ ఎలా తీరింది? సమాధానం: డబుల్ సమసయ అనేది కొన్ని సందర్భాల్లో వ్యక్తుల ఎదురుచూసిన సమస్యలను సమర్థంగా పరిష్కరించడం. రచయితలు అలా చేసినప్పుడు, వారు సృజనాత్మక దృక్కోణంతో సమస్యలను పరిష్కరించగలుగుతారు. సమసయ తరచూ మార్పులతో, వాటిని వాస్తవంగా చూస్తూ, సాహిత్యకారులు మరింత జ్ఞానం తీసుకోని వాస్తవాలను నిర్ధారించడానికి ప్రయత్నించారు.
PART D – (సాహిత్య చరిత్ర)
5. కింద ఇవవబడిన నాలుగు ప్రశ్నలనుండి రెండు ప్రశ్నలకు నూర్క ప్దాలలో సమాధానమును రాయండి. 2×5=10
I. దాశ్ర్థి కవితా శైలి ని వివరించండి.
సమాధానం:
దాశ్ర్థి కవితా శైలి భారతీయ సాహిత్యంలో కొత్త అలవాట్లు తీసుకొచ్చిన, శక్తివంతమైన ఒక కవితా శైలి. ఆయన కవితలు సమాజిక చైతన్యంతో కూడుకున్నాయి. దాశ్ర్థి కవి బహుళభాషలలో, అనేక విధాలుగా, ప్రజల జీవితాలను, వారి సమస్యలను, వేదనలను చిత్రించారు. ఆయన శైలిలో మాధుర్యంతో పాటు సామాజిక, రాజకీయ విషయాలు కూడా ప్రధానంగా ఉంటాయి. ఆయన కవితల్లో అనేక సంస్కృత పదాలు, వాచ్య ప్రక్రియ, ప్రయోగాలు, సంఘటనలు ఉంటాయి. ఇది సాహిత్య విధానంలో ఒక కొత్త దిశను చూపించినది. అనేక రకమైన అలంకారాలు, ప్రత్యక్ష సమాజిక ధృవాలను పటించే విధంగా ఆయన రచనలు ఉన్నాయి.
II. ‘అలోసాని వ్ారి అలిోక జిగిబిగి’ – ఈ వాక్యాన్ని సమరిచండి.
సమాధానం:
‘అలోసాని వ్ారి అలిోక జిగిబిగ’ అనేది ఒక సౌందర్యపూరితమైన పంక్తి. “అలోసాని” అనేది “అలా కనిపించే” అని అర్థం. “వ్ారి” అనగా ‘వారి’, “అలిోక” అనగా ‘ప్రకాశం’ లేదా ‘వైభవం’, మరియు “జిగిబిగ” అనేది ‘నృత్యం చేయడం’ లేదా ‘జిగ్ చేయడం’ అని అర్థం. ఈ వాక్యం కవితా శైలిలో ఉంటుంది, దీనిలో లయ, రేఖ, వేగం, రసభావాలు, భావనల సంకేతాలు, వ్యక్తుల చిత్తశుద్ధి వంటి అంశాలు ఉంటాయి. ఇది ఒక వ్యక్తి లేదా వస్తువు యొక్క ప్రత్యేకత, వైభవం, ప్రకాశం లేదా కళాత్మకతను వ్యక్తపరిచే శైలిని సూచిస్తుంది.
III. శ్రీ శ్రీ మహ్‌ప్రసాదం గురించి రాయండి.
సమాధానం:
శ్రీ శ్రీ మహ్‌ప్రసాదం తెలుగు సాహిత్యంలో ప్రఖ్యాత కవి, రచయిత, అనువాదకర్త మరియు ప్రజాస్వామ్య కవిగా ప్రఖ్యాతులు పొందారు. ఆయన రచనలు భారతీయ సమాజాన్ని, రాజకీయ పరిణామాలను, మరియు ప్రజల జీవన ప్రమాణాలను సూటిగా ప్రతిబింబిస్తాయి. శ్రీ శ్రీ రచనలలో ముఖ్యంగా సామాజిక క్షేత్రాలలో మానవహక్కులు, సమానత్వం, జాత్యహంకారం మరియు పురాణాల ఆధారంగా వచ్చిన అన్యాయాలను వ్యతిరేకించి వాస్తవిక దృక్కోణాలను ప్రతిపాదించారు. “అలహా”, “శివతాండవ”, “విశ్వసుందరి”, మరియు “నాలుగు భాగాలు” ఆయన గొప్ప రచనల్లో భాగంగా ఉన్నాయి.
IV. ‘దూర్ుటి కాళ్హసీతశ్వర్మహ్లత్మయయం’ గురించి విశ్లేషించండి.
సమాధానం:
‘దూర్ుటి కాళ్హసీతశ్వర్మహ్లత్మయయం’ అనే పదజాలం భారతీయ సాహిత్యంలోని ఒక ప్రముఖ వ్యాఖ్యానాన్ని సూచిస్తుంది. దీనిలో ‘దూర్ుటి’ అంటే ‘దూరం’ లేదా ‘దుఃఖం’, ‘కాళ్హసీత’ అనేది ప్రాచీన గాథలతో సంబంధం కలిగి ఉన్న పదం. ‘శ్వర్మహ్లత్మయయం’ అనేది గొప్పతనాన్ని, శక్తిని సూచిస్తుంది. ఈ పదజాలం అర్ధం చేయడానికి సామాజిక అంశాలను, పురాణాలను, మరియు సాంప్రదాయాలను ఉపయోగించి వ్యాఖ్యానించాలి. కవి దీనితో దూరం, కష్టాలు, శక్తి, మరొక వృద్ధి లాంటి భావాల ప్రదర్శన చేస్తాడు. ఈ పదజాలం సాహిత్యానికి విశిష్టత, ఒక గంభీరమైన అర్థాన్ని కలిగిస్తుంది.
PART E – (సృజనాత్మక రచన)
6. A) కింది వాక్యంలో ఏదేని ఒక దానికి సంభాషణ రాయండి. 1×6=6
I. పత్రికా విలేఖరితో కళాశాల ఉత్సవం గురించి ఫోన్ లో వివరించే సంభాషణ.
సమాధానం:
విలేఖరి: హలో! నమస్కారం. మీరు మాట్లాడుతుంటే?
మీరు: హలో! నమస్కారం. నేను [మీ పేరు]. ఈ రోజు మా కళాశాలలో ఉత్సవం జరుగుతుంది, మీరు వచ్చి కవ్వించగలరా?
విలేఖరి: హా, మీరు చెప్పినట్లుగా, ఉత్సవం గురించి మీరు వివరించండి.
మీరు: ఈ ఉత్సవం మా కళాశాలలో ప్రతి సంవత్సరం జరుగుతుంది. ఈసారి మన కళాశాలలో ముఖ్య అతిథిగా [ముఖ్య అతిథి పేరు] రావటం జరిగింది. మీరు దానికి సంబంధించిన నివేదికను ఇవ్వగలరా?
విలేఖరి: అవును, ఆ వివరాలు నాకు కావాలి. మరేమైనా ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు ఉన్నాయి?
మీరు: అవును! సంగీత కార్యక్రమాలు, నృత్యాలు, పాటలు, మరియు బహుమతులు కూడా ఉండనుండటం జరిగింది. అన్ని విభాగాల విద్యార్థులు కూడా పాల్గొంటున్నారు.
విలేఖరి: అద్భుతం! ఈ వివరాలు కలిపి నేను పత్రికలో అంగీకరిస్తాను.
మీరు: ధన్యవాదాలు. మీరు ఇంకా ఏమైనా కావాలంటే అడగవచ్చు.
విలేఖరి: సంతోషం, మీరు పంపించిన సమాచారాన్ని అంగీకరిస్తాను.
II. ఆదాయ పత్రం జారీ కొరకు విజాపన చేయడానికి అధికారితో సంభాషణ.
సమాధానం:
మీరు: నమస్కారం! మీరు వలరు?
అధికారి: హలో! ఆహ్వానములు. ఏం సహాయం చేయగలుగుతాను?
మీరు: నేను ఆదాయ పత్రం జారీ చేయాలనుకుంటున్నాను. దయచేసి దానికోసం పత్రాలు పంపించమని అడగగలరు?
అధికారి: ఆడిం! ఆదాయ పత్రం కోసం మీరు ఒక దరఖాస్తు ఫారం అందించాలి. దాని తర్వాత మీరు జతచేసే పత్రాలు ఏమిటి?
మీరు: జతచేసిన పత్రాలు నా ఆదాయ పథకం వివరాలు, పన్ను రిటర్న్, మరియు ఇతర ప్రామాణిక పత్రాలు.
అధికారి: అద్భుతం! మీరు దరఖాస్తు ఫారం పూర్ణం చేసి, అవసరమైన పత్రాలతో పాటు దాన్ని అప్పగించగలరు. మేము దానిని పరిశీలించి, వృత్తిపరమైన అభిప్రాయాన్ని ఇవ్వగలము.
మీరు: ధన్యవాదాలు. మీరు ఎంత త్వరగా చేయగలరా?
అధికారి: సమయం తీసుకుంటుంది, కాని 15 రోజుల్లో మీరు స్పందన పొందవచ్చు.
మీరు: చాలా బాగుంది! దయచేసి నా పత్రాలను త్వరగా పరిశీలించండి.
అధికారి: తప్పకుండా! ధన్యవాదాలు.
మీరు: ధన్యవాదాలు!